„Bóg widzi wszystko. Bóg słyszy wszystko. Bóg wszystko zapisuje. Pamiętaj na wieczność.” – Taki oto napis widnieje na przedwojennej chromolitografii. Motyw ten, był popularny na dewocjonaliach w początku XX wieku. Obrazek prezentowany do tekstu pochodzi z introligatorni częstochowskiej. Jego wymiary są wielkości 19/26 cm. Oczywiście wtedy również pojawiały się oleodruki o podobnej treści i w znacznie większych formatach. Bywały oprawiane w ramy oraz zawieszane na ścianach w mieszkaniach pobożnych chrześcijan.
Interesująca okazuje się prezentacja tego tematu. Pan Bóg jest tutaj przedstawiony, jako wiekowy i brodaty mędrzec z monarszym berłem w ręku. Jest odziany w purpurową szatę, przepasaną zielonym płaszczem. Jego postać widnieje pomiędzy słońcem i księżycem w zakole siedmiobarwnej tęczy. Poniżej Niego z chmur wyłaniają się atrybuty: Oko, ucho i ręka pisząca piórem w Księdze Życia. Zaś w szarfach wpisane są wyrazy tytułowego tekstu.
Centralną postacią jest Święty Archanioł Michał, dzierżący w prawej dłoni miecz, a w lewej wagę do odmierzania ludzkich dobrych i złych uczynków. Jego strój jest w tonacji złoto-czerwonej. Skrzydła mienią się różem i błękitem. Mieczem zdaje się sięgać spraw ziemskich.
W dolnej części występują dwa, charakterystycznie podpisane, obrazki. „Śmierć sprawiedliwego” przedstawia umierającego z krzyżem na sercu, którego przed złym duchem w ostatniej godzinie ochrania Anioł Stróż z chwalebną palmą w ręku. Ten człowiek spoczywa w wygodnym łożu pod żółtym baldachimem i okryty jest czerwoną kołdrą. Karafka i szklanka z napojem, stojące na stoliku, świadczą o korzystaniu przez niego z wody źródła łask. „Śmierć grzesznika” ukazuje piekielne męki zatraconego człowieka. Przeraźliwe, kuszące do grzechu istoty, wręcz straszą go swoją potworną brzydkością i podstępnie podkładają mu do pościeli jadowitego węża. Kościotrup eksponuje klepsydrę zwiastującą koniec ziemskiego życia. Przy tego łóżku stoi otwarty kufer z woreczkami pełnymi ziemskiej mamony. W płomieniach ognia piekielnego widoczne są męki dusz potępionych. Wszystkie te symbole mają swoje wymowne znaczenie.
Obrazek jest podpisany tytułem: „Opatrzność Boża” w językach: francuskim, niemieckim, angielskim, hiszpańskim, polskim i włoskim. Posiada numery: katalogowy 116, oraz seryjny 19 37. Z boku widnieje znacznik: „Printed in Germany”.
Znamienny jest spopularyzowany piktogram powyższego pojęcia. Wszechwidzące Oko Boga, otwarte i pilnujące ludzi, otoczone glorią jest objęte równoramiennym trójkątem, promieniującym światłem. Ta zaś figura geometryczna symbolizuje dobro. I takim właśnie został stworzony świat, którego celem jest ukazanie Chwały Bożej.
Samo tajemnicze pojęcie „Opatrzności Bożej” oznacza zrządzenia, przez które Bóg prowadzi swoje stworzenia do doskonałości. Obejmuje sobą wszystko w historii zbawienia świata (por.: KKK 302-303). Od Niego nie pochodzi tylko grzech, ale pozwala ludziom postępować w wolności od Jego zamysłów. Jego planem jest miłość. Człowiek zaś poznaje tę mądrość i włącza się w jej działanie właśnie poprzez wiarę.
Obrazek takowy staje się właściwym przedmiotem refleksji na czas listopadowych ciemności, aby w mroku grzesznych upadków dostrzegać jasne i wyraźne promienie nadziei na przyszłe szczęście w życiu wiecznym. Pan Bóg z każdego zła potrafi wyprowadzić dobro. Udowodnił to właśnie posyłając na ziemię swojego Jednorodzonego Syna, który umarł na Krzyżu i zmartwychwstał. Jezus Chrystus pokonał śmierć!
Barbara Maria Czernecka
Dodaj komentarz