W dniu 21 kwietnia dzięki inicjatywie władz miasta Zabrza oraz pani prezydent Małgorzacie Mańka – Szulik a także zaangażowaniu dyrektora Muzeum Górnictwa Węglowego panu Bartłomiejowi Szewczykowi, mieliśmy okazję uczestniczyć w ważnej konferencji, tematem której było; Dziedzictwo niematerialne – lokalna tożsamość – globalne bogactwo.
Wykłady oraz dyskusje połączone zostały z uroczystym spotkaniem depozytariuszy tradycji barbórkowych, a więc nie mogło tam zabraknąć przedstawicieli parafii pod wezwaniem świętych Cyryla i Metodego w Knurowie, a także Bogusława Szyguły, który jest koordynatorem wdrożenia pomysłu mającego na celu „umieszczenia” obchodów barbórkowych a także Św. Barbary na liście krajowej Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Konferencję Patronatem Honorowym objął Minister Energii Krzysztof Tchórzewski. Swoją obecnością uroczystości w Zabrzu zaszczycił Wiceminister – Sekretarz Stanu – Pełnomocnik Rządu ds. Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego Grzegorz Tobiszowski. Obecny był także przedstawiciel Gminy Gierałtowice w osobie Zastępcy Wójta – pan Tomasz Kowol. Na tak ważnej dla regionu konferencji nie mogło zabraknąć wielkich autorytetów nauki, wśród nich należy wyróżnić wybitną postać, eksperta górnictwa prof. zw. dr hab. inż. Bronisława Barchańskiego, związanego z Akademią Górniczo Hutniczą im. Stanisława Staszica w Krakowie, na Wydziale Górnictwa i Geonżynierii Katedry Ekonomiki i Zarządzania w Przemyśle.
W dyskusji nad wniesieniem poprawek do wniosku, udział brali także przedstawiciele Małopolski oraz Dolnego Śląska.
Nie ma na Górnym Śląsku wielkich uroczystości bez dźwięków Dętej Orkiestry Górniczej nie mogło więc zabraknąć na konferencji o tak wielkim znaczeniu orkiestry Zabrzańskiego Stowarzyszenia Kulturalnego pod dyrekcją Henryka Mandrysza. Zespół działa dziś pod szyldem Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu. Orkiestra wzbogaciła swoim występem mszę świętą w kaplicy podziemnej, a nieco później stanowiła oprawę uroczystej konferencji. Górnicza orkiestra wrosła w krajobraz Górnego Śląska niczym wieże szybów , bowiem to coś więcej aniżeli sama muzyka. Dęta orkiestra jest jak bicie serca – daje życie i siły górnikom, a radość i nadzieję ich rodzinom. Z pewnością należy nam zadbać podobnie jak o naszą patronkę, i o to bogactwo kulturalne.
Przypomnijmy, że w temat o którym jest mowa na wstępie, zaangażowanych jest wiele organizacji a także osób prywatnych. Należy przypomnieć, iż ważnymi depozytariuszami w sposób szczególny zaangażowanymi w kultywowanie tradycji barbórkowych jest miasto Knurów, także dyrekcja kopalni oraz Związki Zawodowe tam działające. Od lat nieprzerwanie organizowane są w tym mieście uroczystości barbórkowe dla załogi kopalni i ich rodzin.. Co 5 lat organizowana była „Poczta Szybowa” podczas której, przesyłki pocztowe z wizerunkiem św. Barbary przewożone były podziemnymi korytarzami, a następnie docierały do adresatów na całym świecie. Organizowano także „Mennicę” na poziomie 850”, informuje Szyguła, gdzie wybijane były numizmaty z wizerunkiem Świętej Barbary. Okazjonalnie wydawane były także serie znaczków Poczty Harcerskiej 149 także z wizerunkiem naszej patronki dodaje pan Bogusław. Dodajmy, że Mennica jako najgłębiej działająca – wpisana została na listę rekordów i osobliwości…
Przypomnijmy, że Urząd Miasta Knurowa zaangażował się w odnowienie najstarszej kapliczki św. Barbary (1870). Miasto wystąpiło także z wnioskiem do Watykanu, by Święta Barbara stała się patronką miasta Knurowa.. Już niedługo, dzięki inicjatywie władz miasta oraz mieszkańców, a także parafii knurowskiej, obok kościoła, tuż przy drodze, którą pokonać muszą górnicy podążający do pracy – stanie 8 metrowy postument naszej patronki.
Dodajmy także, że PZF Rybnik – klub Zainteresowań „Kopasyny”, Koło Filatelistów nr 3 Knurów zaangażował się w organizację Światowej Wystawy Filatelistycznej – „Górnictwo 93”. z tej okazji wydano w Knurowie medale, kopertę pocztową z wizerunkiem Św. Barbary z kopalnianej cechowni.
W Izbie Tradycji KWK Knurów zorganizowano wystawę wizerunków Św. Barbary z kopalń. Podczas stałej wystawy prezentowany jest sztandar z 1948 roku. Można tam także podziwiać rzeźbę artysty Henryka Burzca z 1960 roku. Wydano także szereg publikacji ukazujących knurowskie Barbórki, zaś dla Telewizji „Silesia”, nakręcono 50 odcinków wspominających działalność „Gwarków”, które to spotkania za każdym razem zaczynały się od modlitwy pod wizerunkiem patronki górników.
Mennica Górnośląska w Knurowie – wybiła 12 numizmatów z wizerunkiem Św. Barbary wraz z opisem; „Święta Barbara o górnikach pamięta”, po to by górnicy mogli mieć zawsze przy sobie Jej wizerunek. Dodajmy przypomina Szyguła, że numizmaty wybito dla kopalń; Budryk, Makoszowy, Dębieńska, Pniówek, Sośnica, Wujek, Katowickiego holdingu węglowego, Bractwa Gwarków, Kręgu Barbar Śląskich, Bractwa Gwarków oraz trzech z cechowni knurowskich kopalń.
Podczas toczących się obrad konferencji w Zabrzu mieliśmy okazję usłyszeć o wielu innych równie ważnych inicjatywach związanych z tematem naszej patronki, a także tradycji z Jej osobą związanych. Tradycyjnie konferencja została poprzedzona uroczystą mszą świętą w kaplicy św. Barbary na poziomie 170 Zabytkowej Kopalni Guido, której przewodniczył Metropolita Katowicki abp. Wiktor Skworc. Po nabożeństwie goście udali się do gmachu „Łaźni Łańcuszkowej”. Na miejscu dokonano uroczystego otwarcia konferencji. W panelu dyskusyjnym można było wysłuchać opinii wielu ekspertów. W dalszej części konferencji przewidziano spotkanie wspomnianych depozytariuszy tradycji barbórkowych. Po czym dokonano uroczystego podpisania deklaracji zgody wpisania kultu związanego z św. Barbarą, a także samej patronki górników na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.
Na koniec słowo o tych bez których konferencja nie mogłaby się odbyć, a więc prowadzeniem zajął się S. Gruszka oraz prof. W. Świątkiewicz. oraz B. Piecha van Schagen. Podczas toczącej się konferencji głos zabrali prof. dr. hab. W. Świątkiewicz UŚ, dr Kinga Czerwińska UŚ, Adam Kowalski RIK Katowice, Agata Mucha Oddział Terenowy NID.. Gości powitała Prezydent Zabrza pani Małgorzata Mańka – Szulik. Głos zabrali także Minister Tobiszowski oraz ks. abp Wiktor Skworc.
Autor: Tadeusz Puchałka
Dodaj komentarz